De werkplaats Financiering Rioolvervanging de voor- en nadelen van afschrijven en doteren onderzocht in Twente. Wat is het verschil?
Afschrijven of doteren?
In Nederland wordt circa 75% van de investeringen in de riolering geactiveerd en afgeschreven. De gemeente betaalt de kosten in de gebruiksperiode (afschrijvingstermijn). Dit zijn de zogenaamde kapitaallasten, die bestaan uit de jaarlijkse afschrijvingskosten en rente. Naarmate er meer investeringen zijn geactiveerd, nemen de kapitaallasten toe. En op termijn kan dit een probleem worden. De stijging van kapitaallasten verklaart voor 80% de stijging van de rioolheffing.
Bij afschrijvingen in 60 jaar en een rente van circa 5% zijn de rioleringskosten op lange termijn 1½ tot 2 maal hoger dan bij dotaties, het ‘direct betalen’ van investeringen. Bij de Twentse gemeenten zijn de mogelijke besparingen op termijn ingeschat op € 1,1 tot 5,1 miljoen per jaar. Een belangrijk voordeel van dotaties is behoud van beleidsvrijheid. Bij een besluit om niet te investeren kan de gemeente dotaties direct stoppen en de middelen anders inzetten. Bij afschrijven neemt de beleidsvrijheid juist af. Naarmate de kapitaallasten van rioolvervangingen zich opstapelen, besteedt de gemeente een steeds groter deel van de beschikbare middelen hieraan.
Bij dotaties wordt de vervanging van een riool in één jaar betaald. Aan andere riolen wordt niets betaald. Bij afschrijven betaalt de gemeente jaarlijks een klein deel van elk riool dat in het verleden is vervangen.